مختصری درباره ناوهای هواپیمابر !

از اوایل جنگ جهانی دوم ناوهای هواپیمابر در نبردها بعنوان فرودگاه های متحرک نقش یافتند که بر هر ناو یا زیر دریایی برتر بودند. ناوهای هواپپمابر همواره با تعدادی از شناورهای جنگی به منظور پشتیبانی رزمی و محافظت همراهی می‏شوند که به این گروه کشتی‏ها، به طور معمول "گروه نبرد" یا "گروه همراه" می‏گویند که در اصطلاح نام carrier battle group (گروه ضربتی ناوهواپیمابر) را می‏دهند. کشتی‏های پشتیبانی کننده هر ناو هواپیمابر، به طور معمول شامل سه یا چهار شناور بدین شرح هستند: رزمناو مجهز به سامانه دفاعی (نظیر Aegis)، ناوشکن، یک یا دو ناوچه و دو یا سه زیردریایی تهاجمی. وظیفه این گروه، محافظت از ناو هواپیمابر در برابر حملات هوایی، موشکهای ضدکشتی، تهدیدات زیرآبی و هر خطری باشد که ناو هواپیمابر و بقیه گروه را مورد تهدید قرار دهد.

تا سال 1960 از موتور های دیزلی در این ناو ها استفاده می شد تا اینکه در 1960 امریکا اولین ناو هواپیمابر اتمی به نام اینترپرایز را که بزرگترین ناو زمان خود بود به آب انداخت. این ناو گنجایش 100 جنگنده را داشت و سرعتی بیش از ۳۰ گره ی دریایی داشت. عرشه ی آن 335 متر بود و 5000 خدمه داشت و از 8 راکتور هسته ای استفاده می کرد. این ناو میتوانست 3 سال در سفر باشد بدون آنکه نیاز به سوخت گیری مجدد پیدا کند یا لنگر بگیرد. البته این ناو ها، ناوهای هواپیمابر سنگین محسوب میشوند. بطور مثال انگلستان از ناو های هواپیمابر سبک استفاده میکند که برای هواپیما های عمود پرواز مناسب هستند و بسیار کوچک تر از ناو های آمریکایی هستند البته بیشتر آنها بجای سوخت هسته ای از موتور های گازی استفاده میکنند.

ناوهای هواپیمابر امروزی گاهاُ تا 270 فروند جنگنده را با خود حمل میکنند. این ناو ها از دو عرشه استفاده مینمایند یکی عرشه ی پارکینگ و پروازی و دیگر عرشه ی زیرین که پارکینگ تعمیراتی و انبارهای جنگنده ها محسوب می شود. جنگنده ها توسط آسانسورهای مخصوص به عرشه برده می شوند. توجه داشته باشید جنگنده ها از ابزار های کمک برای پرواز یا فرود از این ناو ها استفاده میکنند بطور مثال برای فرود از یک قلاب نگهدارنده که بعد از فرود جنگنده باید هواپیما به آن گیر کند تا سرعت آن کاهش یابد.

دوران ناو های کنونی نیز در حال بسر رسیدن است. ناو های کنونی نیز بزودی با ورود ناو های قرن 21 از رده خارج خواهند شد. ناوهای جدید که بیشتر از کلاس CVNX خواهند بود. اولین ناو کلاس CVNX در سال 2013 جانشین اولین و سالخورده ترین ناو هواپیمابر اتمی جهان میشود (اینترپرایز) این ناو ها از ویژگی های پنهانکاری شگرفی برخوردارند، نگهداری و تعمیر آسانتری دارند و مدت دوام بیشتری در دریا دارند همچنین از یک مجموعه زره جدید برای بقا در صحنه ی نبرد نیز بهره میبرند این ناوها می توانند80 هواپیمای بزرگ 60 فروند متوسط و 40 فروند کوچک را با خود حمل کنند. ضمن اینکه نگهداری یک ناو هواپیمابر برای دولت های مجهز به این تجهیزات در یک سال یک میلیارد دلار هزینه دارد.

از نظر سیستم دفاعی، بجز گروه قوی محافظ آن همیشه دو فروند جنگنده، آماده ی واکنش سریع به هر تحدیدی هستند چه هوایی و دریایی. سیستم جنگ الکترونیک این ناوها بقدری سنگین است که هر راداری را مختل میکنند. این ناوها تا فاصله ی 500 کیلومتری اطراف خود را همواره با رادارهای خود و هواپیماهای شناسایی زیر نظر دارند و به سیستم های کامل پرتاب تاماهاوک مجهز هستند که هر هدفی را در زمین هدف قرار میدهند. آخرین ناو هواپیمابری که غرق شد مربوط به جنگ جهانی دوم و مربوط به ژاپن بود و در کل می توان به این مهم اشاره کرد که تاکنون دو فروند ناو هواپیمابر در طول تارخ غرق شده است.

با نگاهی به ناوهای هواپیمابر آمریکا؛ این مسئله متصور است که این ناوهای هواپیمابر با ارتفاعی برابر با یک ساختمان بیست طبقه بیرون از آب و طولی برابر با ۳۳۳ متر در همان نگاه اول تعجب همگان را بر می انگیزند؛ اما دلیل آن بزرگی و عظمت بی نظیر ناو نیست بلکه توانایی این فرودگاه کوچک شناور در به پرواز در آوردن هواپیماهای جنگی بوده که چنین حسی را بوجود می آورد. در آب های آزاد، ناو های هواپیمابر بعنوان خاک یا قلمرو خود مختار محسوب می شوند و خدمه می توانند به مانند اینکه در کشور خود هستند رفتار کنند البته تا زمانی که به سواحل کشورهای دیگر نزدیک نشده اند. بنابراین نظامیان ایالات متحده بدون نیاز با توافق با کشوری، گروه رزمی ناو هواپیمابر خود که شامل یک ناو هواپیمابر و شش تا هشت کشتی اسکورت دیگر است را به منطقه ارسال می دارند. جنگنده ها، بمب افکن ها و سایر هواپیما های نظامی می توانند با پرواز به سمت اهداف دشمن دوباره به پایگاه تقریبا امن خود که همان گروه رزمی ناو هواپیمابر بوده باز گردند.

 لطفا تا باز شدن كامل عكسها شكیبا باشید
در صورتی که هر یک از عکس ها باز نشد بر روی آن راست کلیک کرده و گزینه Show Picture را انتخاب كنید

زیر دریایی کلاس Yugo از type زیر دریایی های کلاس کوتاه قد می باشد که در درجه اول برای جاسوسی توسط کره شمالی استفاده می شود. این زیر دریایی از زیر دریای های به نام در کلاس کوتاه قد می باشد که در سال 1965 توسط یگوسلاوی سابق به کره شمالی عرضه شد.

این زیر دریایی از تایپ زیر دریایی های کوتاه قد می باشد که همه نمونه های آن یکسان نیست.
نمونه اولیه این زیر دریایی در استاندارد 90 تن ساخته شده است و در نمونه های بعدی دارای استاندار 110 تن می باشد

تسلیحات این زیر دریایی یک جفت اژدر 400mm در نمونه اولیه و در نمونهای ن زیر دریایی های بعدی یک جفت اژدر 530 mm می باشد
برد این زیر دریایی در تمام نمونه ها 550 مایل دریایی (1،020 کیلومتر) در 10 گره (19 کیلومتر / ساعت) در سطح و 50 مایل دریایی (93 کیلومتر) می باشد

نمونه نهایی این زیر دریایی در سال 1980 ساخته شد و در نهایت زیر دریایی های کلاس Sang-O class جایگزین این کلاس از زیر دریایی شدند
یکی از 6 عدد از این زیر دریایی در سال 1998 در حال جاسوسی از کره جنوبی ضبط شد.
4 عدد از این زیر دریایی به جای طلب به ایران داده شد و یکی دیگر از زیر دریایی در خود کره شمالی نگهداری میشود
نیروی محرکه این زیر دریایی یک موتور دیزلی mtu تک شافت می باشد
این زیر دریایی گنجایش 4-6 تکاورو غواص دریایی میباشد ضمنا این زیر دریایی دارای چاریوت نیز می باشد

این زیر دریایی یکی از موفق ترین زیر دریایی های کلاس کوتاه قد می باشد

و اما عکس هایی از زیر دریایی غدیر

1-Leopard 2A7
تانک Leopard 2A7 ساخت آلمان است این تانک در برابر تمامی ار پی جی ها و بمب های دست ساز مقاوم است.
Leopard 2A7 دارای  اسلحه ی قوی تر و سیستم کنترل آتش پیشرفته تری نسبت به دیگر تانک ها دارد.

2-K2 Black Panther
تانک K2 Black Panther ساخت کشور کره جنوبی است این تانک کاملا از زره کامپوزیتی تشکیل شده است
و یکی از اصلی ترین تانک های میدان نبرد است این تانک یکی از راه های مقابله کره جنوبی در برابر کره شمالی
است.این تانک شبیه تانک M1A2 آبرامز است ولی تانک k2 بسیار سبک تر است.

3- M1A2 Abrams
تانک M1A2 Abrams ساخ ایالات متحده است این تانک که از زره کامپوزیتی چوبام (فولاد ورقه‌ای، لایه‌های تور فلزی
و لایه‌های اورانیوم ضعیف شده) ساخته شده است این تانک در جنگ عراق مورد استفاده قرار گرفته اسj

4- Challenger 2
تانک  Challenger 2 ساخت انگلستان است این تانک دارای زره چابهام است و به عنوان مقاوم ترین تانک ناتو لقب
گرفته است همچنین Challenger 2 دارای قابلیت دید در شب و شلیک در حال حرکت را داراست هم اکنون انگلیس
386 عدد از این تانک را در اختیار دارد

5-Merkava Mk.4
تانک Merkava Mk.4 ساخت اسرائیل است این تانک با موتور  دیزلی بسیار قدرتمندی که دارد می تواند به سرعت
60 کیلومتر در ساعت دست یابد. توپ مرکاوا  قابليت استفاده از مهمات اسرائيلي، فرانسوي، آلماني و آمريكايي را داراست. اسرائیل تعداد 360 عدد از این تانک را دارد.

6-TK-X
تانک TK-X ساخت ژاپن است این تانک یکی از اصلی ترین تانک های میدان نبرد در جهان است.این تانک از زره های
فولادی نانو کریستال استفاده می کند که درجه ی سختی ان در حد کولار است ولی از ان سبک تر است.این تانک
مخصوص مناطق کوهستانی است ولی در مناطق دیگر هم می تواند به انجام عملیات بپردازد.

تانک Leclerc ساخت فرانسه است این تانک از بدنه و برجک فولادی و زایه دار ساخته شده است
و در صورت آسیب دیدن این قطعات می توان براحتی آنها راتعویض نمود همچنین Leclerc با وزن 56
تن یکی از سبک ترین تانک هاست.

8-T-90
تانک T-90 ساخت روسیه است این تانک با زره های معمولی و زره های انفجاری واکنشی (ERA) محافظت می شود
همچنین سیستم کمک رسانی دفاعی Shtora-1  نیز به پایداری تانک کمک می کند.T-90 این قابلیت را دارد که با دیگر
ادوات زرهی و انواع بالگرد ، قبل از آنکه آنها بتوانند درگیر شوند درگیر شود.

9-Oplot-M
تانک Oplot-M ساخت اوکراین است این تانک دارای یک برجک کاملا جدید است و از یک سیستم حفاظتی منسجم
و یکپارچه استفاده میکند که متشکل از زره کامپوزیت ، زره واکنشی و اخلالگرهاست. Oplot-M نظیر تانک t-90 روسی است.

10-Type 99
تانک Type 99 ساخت چین است این تانک به یک سیستم دفاع فعال لیزری مجهز است و دریافت کننده اخطار
می تواند مکان تانک مهاجم را معین کند. این تانک دارای یک موتور دیزلی با توان 1500 اسب بخار است و سرعت
این تانک در جاده 50 مایل در ساعت است.

Desert Patrol Vehicle

در ظاهر ساده و بی امکانات به نظر می‌رسد. اما وقتی روی زمین به حرکت در می‌آید با چنان سرعتی می‌رود که از تیررس سریع‌ترین تیربارها نیز در امان است. این خودروی نظامی را در کلاس FAV (خودروی حمله‌ای سریع) قرار می‌دهند. فنربندی فوق‌العاده آن از مزیت‌های اصلی‌اش برشمرده می‌شود. دیزرت پاترول در دهه 90 طی جنگ‌هایی موسوم به خلیج در کویت استفاده گسترده‌ای می‌شد. قوای محرکه آن شامل یک پیشرانه 2 لیتری 200 اسب‌بخاری می‌شود. با یک بار سوخت‌گیری و با تعبیه سنگین‌ترین آتش‌بارها برد عملیاتی آن به حدود 350 کیلومتر می‌رسد. این در حالی است که سرعت نهایی‌اش روی مرز 100 کیلومتر در ساعت ایستاده است. یکی از دلایل پیمایش بالای این خودرو حجم بالای باک 79.5 لیتری‌اش است که نگرانی از اتمام سوخت در صحنه نبرد را از بین می‌برد.

Dingo II

دینگو یک محصول ساخت شرکت ATF آلمان است. باور نخواهید کرد که پایه و اساس طراحی آن مرسدس‌بنز Unimog است. یک کامیون سایز متوسط که همچون شاسی‌بلندهای بیابانی از پس هر مسیری بر می‌آید. ارتش آلمان و دیگران که این محصول را می‌خرند،‌ می‌توانند از خاصیت مین‌روبی آن بهره ببرند. به خصوص از آن اسلحه‌ای کالیبر بالایی که بر بالای آن سوار است. وزن این خودرو به دلیل نصب لوازم تجهیزات ضد گلوله تا 11.9 تن بالا آمده است. طول، عرض و ارتفاع دینگو به ترتیب 4.5، 6.8 و 2.3 متر شده است. مکانیزم زره‌پوش دینگو را شرکت Mexas طراحی کرده است. پیشرانه‌ای که برای آن در نظر گرفته شده گازوئیل‌سوز با 214 اسب‌بخار نیرو است. برد عملیاتی آن حدود 1000 کیلومتر و سرعت نهایی‌اش معادل 90 کیلومتر در ساعت است. 

Force Protection Buffalo A2

کمی که دقت می‌‌کنید انگار یکی از خودروهای فیلم Transformers را می‌‌بینیم. این خودرو واقعاً یک غول همه‌کاره است. تا پیش از این اصطلاح ضد گلوله و ضد راکت را شنیده بودید. اما آیا با خودروهای ضد مین نیز آشنایی دارید؟ کمپانی آمریکایی فورس     پروتکشن از این خودرو هم‌چنان در جنگ عراق و پیش از آن در جنگ کوزوو استفاده کرده بود. در حال حاضر غیر از آمریکا، ارتش انگلستان، استرالیا و ایتالیا نیز از این خودرو استفاده می‌کنند. وزن خالص این غول 20 هزار و 560 کیلوگرم است. در حالی که وزن نهایی آن 25 هزار کیلوگرم است. طول، عرض و ارتفاع این خودرو به ترتیب 8.2، 2.6 و 4 متر اندازه‌گیری شده است. سیستم زره‌پوش و محافظ این محصول بر اساس بالاترین استانداردهای NATO طراحی شده است. جالب است بدانید بوفالو 3 محور متحرک دارد.

General Dynamics M1128

ترکیبی از تانک و یک کامیون می‌شود M1128. به این خودرو لقب توپ متحرک داده‌اند. هشت چرخه‌ای بی‌نظیر که گنجایش سه افسر نظامی را دارد. آتش‌بار و در حقیقت توپ اصلی این تانک پرسرعته 105 میلی‌متری و درست برگرفته از تانک‌های سری M1 Abrams. جنرال داینامیک این غول 18.7 تنی را با ابعاد 6.9،‌2.7 و 2.6 متر برای طول، عرض و ارتفاعش طراحی کرده است. جالب است بدانید پیشرانه آن را کمپانی کاترپیلار ساخته است. پیشرانه‌ای دیزلی با 350 اسب‌بخار نیرو. غیر از آتش‌بار سنگین اصلی، مسلسل‌های کالیبر 50 و M6های دودزا در اطراف دیده می‌شود. انتقال قدرت این نفربر خشن بسیار فوق‌العاده است. پیچش چرخ‌ها توسط دو ردیف چرخ عقب یعنی در کل چهار چرخ صورت می‌گیرد. این کار باعث حفظ پایداری بیشتر در حین شلیک می‌شود. نسختین نمونه‌های این خودرو در جنگ سرد در شوری استفاده شده بود. گفته می‌شود اگر از تمام ظرفیت‌های ظاهری آن استفاده شود،‌ می‌توان 9 نوع آتش‌بار سبک و سنگین را رویش نصب کرد.

HET M1070

واژه HET‌ مخفف عبارت انتقال‌دهنده با تجهیزات سنگین است. هیولایی که آن را شرکت Oshkosh ساخته است. بسیاری از رسانه‌های نظامی و خودرویی به آن بولدوزر زره‌پوش می‌گویند. ‌خود قضاوت کنید برای حمل و نقل تانک‌های فوق سنگین باید از چه چیز دیگری استفاده کرد؟ یک آسمان‌ خراش با پیشرانه‌ای 18.1 لیتری دیزل که 700 اسب‌بخار نیروی خالص تولید می‌کند. تعجبی ندارد که این بولدوزر فولادی نتواند بیش از 90 کیلومتر در ساعت سرعت داشته باشد. طول، عرض و ارتفاع این محصول به ترتیب 9.19، 2.5 و 3.6 متر برآورد شده است. وزن خالص یک دستگاه از این بولدوزر 19 هزار کیلوگرم می‌شود. باک این خودرو 560 لیتر سوخت گنجایش دارد. با یک بار سوخت‌گیری می‌توان 480 کیلومتر پمایش کرد. حتی روی می‌توان یک تانک 65 تنی را نیز سوار کرد. کمانی Allison برای این خودرو یک جعبه‌دنده اختصاصی 5 سرعته اتوماتیک طراحی کرده است.

Oshkosh LVSR

اینطور به نظر می‌آید که یک جرثقیل در قد و قواره یک محصول جنگی و نظامی درآمده است. اما ارتفاع پایینش و تبع چابکی غیرمنتظره‌اش آن را متمایز کرده است. وجود 10 چرخ با تعلیق مستقل می‌تواند نشان‌دهنده بزرگ‌ترین و قوی‌ترین آفرود دنیا باشد. حتی جیپ رنگلر نیز به این راحتی از پستی بلندی‌ها عبور نمی‌کند. از این خودرو برای حضور در میادینی که نیاز به ترابری‌های سریع‌السیر باشد استفاده می‌شود. هیولایی به وزن 16.5 تن که توسط قوای محرکه‌ای گازوئیل‌سوز به قدرت 600 اسب‌بخار حرکت می‌‌کند. با این نیرو می‌توان حدود 20 هزار کیلوگرم وزن را روی آن سوار کرد. جالب است بداندی LVSR‌با این قد و قواره‌اش تنها برای دو خدمه جای دارد. طول، عرض و ارتفاع آن به ترتیب 10.8، 2.4 و 3.5 متر برآورد شده است. حداکثر سرعت آن می‌تواند به 105 کیلومتر در ساعت برسد. حجم باک آن رقم باورنکردنی 628 لیتر است. با یک بار سوخت‌گیری می‌توان تا 483 کیلومتر را با آن پیمود. شاید باورکردنی نباشد ولی جعبه‌دنده این خودرو 7 سرعته اتوماتیک است.

Renault VAB MKII

بله رنوی فرانسه. سال 1976 اتحادیه اروپا به منظور افزایش سطح ایمنی دفاعی خود از پروژه VAB‌مخفف وسیله نقلیه زره‌پوش پیشتاز پرده‌برداری کرد. اطلاعاتی در دست است که نشانی ‌می‌دهد تا امروز حدود 5 هزار دستگاه از آن ساخته شده است. وزنی که این نفربر می‌تواند تحمل کند برابر 13.8 تن است. هم‌چنین ظرفیت افراد قابل انتقال نیز 10 نفر است. طول، عرض،‌ ارتفاع این نظامی کارکشته به ترتیب 5.9، 2.4 و 2 متر برآورد شده است. قدرت خروجی این فرانسوی 320 اسب‌بخار محاسبه شده است. حجم باک آن 310 لیتر و برد عملیاتی‌اش با سرعت نهایی 90 کیلومتر در ساعت حدود 1200 کیلومتر اعلام شده است. یکی از دلایل وزن بالای رنو VAB استفاده از بدنه فوق ضخیم 12 سانتی‌متری ضد گلوله ضد راکت آن است.

RT-2UTT SS-27

در بین این لیست یک روس هم حضور دارد. یکی از حمل و نقل‌ کننده‌های اصلی موشک‌های قاره پیمای بالستیک. این نمی‌تواند یک خودروی عادی باشد. چراکه طراحی شاسی و توزیع وزن آن می‌بایست به گونه‌ای باشد که در هنگام شلیک موشک سنگین‌وزن پایداری‌اش را از دست ندهد. وزن نهایی این محصول 47 هزار و 200 کیلوگرم است. فکر می‌‌کنید طول این خودرو چقدر باشد؟ 22.7 متر اندازه‌ای است که به راحتی می‌تواند بالستیک‌های نوه MIRV را حمل کند. برد عملیاتی این موشک‌انداز متحرک 11 هزار کیلومتر است. دیمیتری مدودیف خود شخصاً یکی از پشتیبانان طراحی نسل‌‌های جدید این محصول بوده است. شوروی سابق سال 1997 اولین بار از این محصول رونمایی کرد. در ادامه تنش‌ها با آمریکا تولید آن متوقف شد ولی مجدداً در سال 2010 برای فروش به کشورهایی که نیاز به سپر دفاع ضد موشکی داشتند،‌ از ابتدا طراحی و تولید شد.

Supacat Jackal 2

از دور بیشتر به یک ناو جنگی شبیه است تا یک خودروی نظامی. این محصول رکورددار میزان اسلحه و مهمات سوارشده روی آن است. طراحی منحصر به فرد آن به گونه‌ای است که علاوه بر قدرت بالای مانور می‌توان بهتری شعاع دید برای تیراندازی را نیز به دست آورد. در حال حاضر ارتش انگلستان یکی از استفاده‌کنندگان اصلی این محصول نظامی است. طول، عرض و ارتفاع آن به ترتیب 5.3، 2 و 1.9 متر شده است. وزنش نیز معادل 6.6 تن برآورد می‌شود. با یک بار سوخت‌گیری کامل می‌توان برد عملیاتی 800 کیلومتر را تجربه کرد. آتش‌بار اصلی این خودرو 12.7 میلی‌متری کمپانی Koch است. آتش‌بار دوم نیز 7.6 میلی‌متری است. قوای محرکه این خودرو شامل یک پیشرانه 5.9 لیتری از کمپانی Cummins می‌شود که به راحتی 185 اسب‌بخار نیرو فراهم می‌‌کند. سرعت نهایی آن نیز 130 کیلومتر در ساعت است.

هواپيماهاي عمود پرواز:

يكي از نقاط بسيار حساس و هدفهاي مهم در جنگهاي امروزي، فرودگاهها ميباشند. باندها بسيار آسيب پذير و حفاظت از آنها هم بسيار مشكل ميباشد. مثلا برخورد يك بمب يا راكت به باند و ايجاد يك حفره ي كوچك آن را تا چند ساعت غير قابل استفاده ميسازد و در واقع با بمباران يك فرودگاه ميتوان پايگاهي را فلج نمود. ضمنا لزوم استفاده از باند تمركز هواپيماها را در يك محل الزامي ميسازد و اين خود آسيب پذيري را بيشتر مينمايد.به عنوان مثال در ابتدای جنگ ۱۹۶۷ اعراب و اسرائیل،  در يك حمله ي غافل گيرانه توسط اسراييل تمام فرودگاههاي مصر كه در دسترس بود بشدت بمباران گرديد و نيروي هوايي مصر عملا فلج شد و نتوانست از هواپيماهاي خود استفاده نمايد و در نتيجه جنگ بسود اسراييل پايان يافت.

هواپيماهاي قائم پرواز به باند نياز ندارند؛ بنابراين ميتوان آنها را در دسته هاي كوچك در نقاط مختلفي كه هيچ گونه شباهتي به فرودگاه نداشته باشد مستقر نمود. اين قرار گاهها ميتواند حتي در ميان جنگل يا در دل كوهستان جايی كه دشمن گمان آنرا هم نمي برد باشد.هواپيماي حمل و نقل قائم پرواز ميتواند نيرو هاي پياده نظام را به جاي هليكوپتر و در مقياس بسيار وسيعتر و سريعتر در مناطق مورد نظر پياده كند و به اين ترتيب به نيرو هاي پياده تحرك تاكتيكي بسيار زيادي ببخشد.

قائم پروازها در ميان كشورهایي كه ناو هواپيما بر دارند محبوبيت ويژه اي كسب كرده است؛ زيرا مشكل نشستن و بر خاستن هواپيماها از عرشه كه كار فوق العاده سختي ميباشد با استفاده از هواپيما ي عمود پرواز حل شده و بسادگي انجام ميپذيرد.

شروع برنامه:

در حدود سالهاي1966 كشورهاي عضو پيمان آتلانتيك شمالي«ناتو» تصميم به ساختن و استفاده از هواپيماهاي عمود پرواز (وي.تي.او.الV.T.O.L) يا هواپيماي باند كوتاه (اس.تيواو.الS.T.O.L) را كه فقط احتياج به يك باند كوتاه داشت گرفتند.

در اين مدت تمام كشورهاي عضو اين پيمان از جمله آلمان غربي،فرانسه،آمريكا و انگلستان تلاش زيادي براي ساختن چنين هواپيمايي نمودند. بايد اضافه كرد كه حتي كشورهاي عضو پيمان ورشو يا بلوك شرق نيز از كوشش در اين راه مستثني نبوده و تلاشهاي تحسين بر انگيزي كرده و ساخته هاي موفقيت آميزي نيز داشته اند. ولي از آنجا كه طرح كمپاني هاكر سيدلي (Hawker Siddely) در ميان تمام طرحهايي كه تا آن زمان در دنيا ساخته شده بود موفقتر و عمليتر بوده است در اینجا به معرفي آن كه هارير (Harrier) نام دارد ميپردازيم.

شرح دو واژه

واژه هاي وي.تي.او.ال از حروف انگليسي اول كلمات (Vertical Take Off Landing) گرفته شده كه معناي آن نشستن و بر خاستن عمودي ميباشد و واژه اس.تي.او.ال نيز از عبارت (Short Take Off Landing) گرفته شده كه معناي آن نشستن و برخاستن سريع و كوتاه ميباشد. اين دو واژه از اين رو شرح داده شد كه ما بين خلبانان و علاقمندان پرواز در ايران مورد استعمال دارد.

اولين مدل هواپيماي هارير پي 1127 (p_1127_Harrier) نام داشت كه در 31 اوت 1966 اولين پرواز خود را انجام داد. هارير ابتدا به منظور انجام ماموريتهاي ضربتي (هوا به زمين) و اكتشافي در نظر گرفته شده بود و مي توانست در مقرهاي زير بال خود مقداري مب و راكت حمل نمايد.نمونه ي اوليه هارير مجهز به يك موتور توربو فن پگازوس 5 (peagasus 5) با حداكثر 18000 پوند فشار استاتيك بود.اين مدل 720 مايل در ساعت سرعت داشت و مداومت پرواز آن 30 دقيقه بود و ميتوانست در مدت 4 دقيقه خود را به 5000 پايي زمين برساند و سقف پرواز آن به 60،000 پا ميرسيد.

هارير در چندين مدل تا بحال ساخته شده و به تدريج تواناييهاي لازم براي انجام ماموريت هاي مختلف را بدست آورده است. آمريكا كه خود بزرگترين سازنده ي هواپيماست اقدام به خريد هواپماهاي هارير از انگليس مي نمود تا اينكه كمپاني مك دانل داگلاس پروانه ي توليد اين هواپيما را به دست آورد.

ساخته هاي مك دانل داگلاس در نيروي دريايي امريكا اي .وي.8 (A.V.ناميده شد. اين مدل به دو موشك سايدويندر مجهز شد و قادر به انجام ماموريتهاي رهگيري نيز مي باشد.


بعدها مك دانل داگلاس تغييرات ديگري در طرحهاي هواپيما داد كه از جمله طرح بالهاي جديد كه اين نمونه اي.وي.16 (A.V.16) نام گرفت و مجهز به موتور پكازوس-15(Pegausus 15) كه قدرت آن 5 هزار پوند بيش از نمونه قبلي بود.

وزن خالي نمونه ي اوليه 12600 پوند و وزن مدل جديد 13200 پوند است و حداكثر وزن آن هنگام برخاستن از 21500 به 28000 افزايش يافت. سرعت نيز از 96 صدم ماخ به 98 صدم ماخ رسيد.(ماخ سرعت صوت ميباشد)


اكنون هاريرBritish Aerospace Sea Harrier را انگليس مي سازد ودر ارتش بريتانياي كبير و هند مورد استفاده قرار ميگيرد كه مشخصات آن در زير آمده است.

همچنين هارير McDonnell Douglas AV-8B Harrier II توسط مك دانل داگلاس آمريكا توليد مي شود كه علاوه بر امريكا در انگليس،اسپانياوايتاليا نيز استفاده ميشود.مشخصات اين هواپيما هم در ادامه آمده است.

هارير چگون از زمين بر ميخيزد؟


زير بال هارير، در محل اتصال بال به بدنه،چهار اگزوز وجود دارد. اين اگزوزها دهانه خروج گازهايي است كه از موتور خارج ميشود و مي توانند تا 90 درجه تغيير جهت دهند. بدين معني كه ميتوانند عمود بر زمين يا موازي زمين قرار گيرند. وقتي اگزوزها عمود بر زمين هستندو خلبان فشار را زياد ميكند نيروي عكس العمل خروج گاز افزايش ميابد. در اين هنگام هواپيما از زمين به آرامي بلند ميشود.


خلبان به تدريج اگزوزها را با محور طولي هواپيما موازي ميكند و در نتيجه هواپيما به جلو حركت كرده و به تدريج سرعت ميگيرد تا وقتيكه اگزوزها كاملا موازي شوند كه اين همزمان با وقتي خواهد بود كه هواپيما سرعت لازم خود را بدست آورده و ديگر مانند هواپيماهاي معمولي پرواز خواهد نمود.

 

فرود هارير:

در موقع فرود هارير، خلبان از مسافتي كه بستگي به سرعتش دارد در ارتفاع كم شروع به عمود كردن اگزوز هايش مي كند به طوري كه وقتي به نقطه مورد نظر براي نشستن رسيد اگزوزها كاملا بر زمين عمود شده و سرعت نيز صفر شده باشد. در اين حالت هواپيما در نزديكي زمينجایي كه خلبان مايل بوده است ثابت خواهد ماند.

اگر احيانا خلبان كم تجره بوده و نتواند دقيقا در جایيكه مايل بوده هواپيما را بي حركت نمايد يا پس از توقف كامل در هوا محل فرود را مناسب تشخيص ندهد و بخواهد همانطوري كه در نزديكي زمين ايستاده اندكي به يكي ديگر از جهات تغيير جا دهد، مي تواند اين كار را بكمك پره هايي كه در دهانه ي چهار اگزوزش كار گذاشته شده و بنا به نياز خلبان و فرمان او قابليت تيير جهت دارد انجام دهد. اين عمل را خلبانها هاورترن ميگويند.


خلبان پس از رسيدن به روي محلي كه آنجا را مناسب تشخيص داد بتدريج از فشار گازهاي موتور كاسته و هارير را به آرامي بر روي زمين مينشاند.
رهگيري و جنگ هوايي:


تا مدتها تصور ميشد تغيير سمت اگزوزها فقط در موقع نشستن و بر خاستن مفيد است؛ ولي به طور اتفاقي،توسط آزمايشاتي كه اولين بار خلبانان باهوش ولي بازيگوش در هوا با تغيير سمت اگزوزها انجام دادند، كشف شد كه مي توان به مانورهاي بينهايت مهمي دست زد كه انجام آن براي هواپيماهاي ديگر امكان ندارد. به عنوان مثال با منطبق كردن اگزوزها بر شعاع دايره گردش ميتوان دايره چرخيدن را بسيار تنگ نمود و به آساني پشت سر هواپيماي دشمن قرار گرفت.و يا با عوض كردن جهت اگزوزها سرعت را سريعا كم نمود و با يك چرخش سريع پشت سر دشمن قرار گرفت و او را در دام موشكهاي هوا به هوا انداخت.


كاهش سرعت هارير ميتواند تا 90 ناتيكال مايل باشد و اين در مقايسه با جنگنده هاي همطرازش که به زحمت ميتواند سرعت خود را تا 150 ناتيكال مايل پايين بياورند، اهميت ويژه اش معلوم مي شود. با بهره گيري از اين امتياز اگر هارير توسط خلبان ماهري هدايت شود، مانورهاي آن براي دشمن تقريبا غير قابل پيش بيني و چاره انديشي خواهد بود.

در آزمايشها با استفاده از تغيير جهت اگزوزها توانسته اند در مدت 10 ثانيه سرعت هارير را از 605 ناتيكال مايل به 370 ناتيكال مايل كاهش دهند و در ظرف 15 ثانيه سرعت آنرا از 200 مايل به 300 مايل برسانند و همچنين در 26 ثانيه از سرعت 400 ناتيكال مايل به سرعت 500 ناتيكال مايل دست يابند (هر ناتيكال مايل 1850 متر است). هارير در ماموريتهاي رهگيري و ضربتي هوا به زمين نيز به خوبي از عهده آزمايشات برآمده است.