در صورتیکه جهت ها معلوم باشد می توانیم از روش سایه وقت را به طور تقریبی مشخص کنیم. بیایید شروع کنیم:

1- زمین را مسطح و افقی کنید و یا زمینی با این مشخصات پیدا کنید (ترجیحا در اطراف محل کمپتان) و دایره ای رسم کنید. توجه داشته باشید که هرچه این دایره بزرگتر رسم شود به بدست آوردن ساعت دقیق تر کمک می کند.

2- نیم دایرای که به سمت شمال قرار دارد را به 12 قسمت مساوی تقسیم کنید.

3- عدد 6 را در انتهای غربی نیم دایره شمالی انتخاب کرده و به ترتیب اعداد 7-8-9-10-11 را در سمت غرب نیم دایره در نظر بگیرید.

4- عدد 12 کاملا باید رو به شمال و وسط نیم دایره شمالی باشد .

5- اعداد 1-2-3-4-5-6 و یا به عبارتی 13-14-15-16-17-18 را در سمت شرقی نیم دایره در نظر بگیرید.

6- درست در مرکز این دایره شاخصی بطور کاملا عمودی نصب کنید . برای این کار از یک تکه شاخه بلند و صاف استفاده کنید و توجه داشته باشید که طول این شاخص کاملا به میزان بزرگی دایره رسم شده بستگی دارد یعنی هرچه این دایره بزرگتر باشد شاخص هم باید بلند تر باشد که سایه آن به دایره برسد.

کار شما به پایان رسیده، در هر لحظه سایه شاخص روی هر عددی که باشد ساعت تقریبی همان است!

 – غافلگیری : عبارتست از ضربه زدن به نقاط ضعف دشمن در زمان و مکان و شرایطی که هرگز دشمن انتظار آنرا نداشته باشد .

2 – شدت عمل : چریک با تمرکز نیرو و قدرت آتش و بمنظور پائین آوردن روحیه دشمن در زمان و مکان معین با شدت و بی رحمی وارد عمل میشود .

3 – تحرک : برای حفظ ابتکار وعمل وجلوگیری از غافلگیر شدن چریک بایستی تحرک کافی داشته باشد تا بتواند به نقطه ای حمله نماید که دشمن انتظار آنرا ندارد و همچنین پخش شدن سریع و بموقع نیروها پس از اجرای عملیات جهت احتراز از مواجهه یا تمرکز نیروهای ضد چریک نیاز به تحرک فوق العاده ای دارد و برای نیل به این هدف چریک بایستی سبک حرکت کند و جهت تجدید تدارکات از بومیان محلی کمک بگیرد.

4 – پراکندگی : تفرقه نیروها از مشخصات اصولی عملیات چریکی است.نیروهای چریکی معمولا عملیات خود را با مقیاس کوچک ولی در منطقه وسیعی اجرا میکند.جنگ چریکی جنگی است که پس از وارد ساختن ضربه غافلگیر کننده بلافاصله با عقب نشینی همراه است و وقتیکه تحت فشار قرار گرفتند ممکن است بین غیر نظامیان متفرق شده و سپس در محلی که قبلا تعیین گردیده است دور هم جمع شوند.



شرایط لازم برای عملیات موفقیت آمیز چریکی

1 - پشتیبانی غیر نظامی      2  - کمک خارجی         3 - زمین مناسب         4 - فرماندهی متمرکز

5 – انضباط                6 - استفاده از تبلیغات            7 - تلاش اطلاعاتی             8 - اراده مقاومت

اصول عملیاتی جنگهای چریکی

1 – حمله به هدفهای آسیب پذیر با قدرت و نیروی قابل ملاحظه .

2 – اجتناب از درگیری قطعی با نیروی دولتی .

3 – تمرکز سریع برای اجرای عملیات رزمی و سپس تفرقه فوری به منظور رهائی از واکنش .

4 – اختلاط با مردم بومی

5 – کلیه عملیات آنها بر مبنای غافلگیری نیروهای ضد چریک اجرا می شود .

6 – عملیات پدافندی چریک شامل :عملیات تأخیری ، ایذائی و اقدامات فریبنده است .

7 – اکثرا هنگام حمله به تأسیسات لجستیکی ، فرودگاههای هوائی از آتش جنگ افزارها ی دور برد استفاده نموده و پس از وارد آوردن خسارت فرار می کنند .

8 – داشتن اطلاع کامل از گسترش و نقل و انتقالات دشمن و گرفتن تصمیم بر مبنای شناسائی کامل .

9 – خود داری از اسیر گرفتن مگر در مواردی که به منظور بازجوئی و یا کسب اطلاعات باشد .

10 - عقب نشینی سریع از مسیر اولیه بعد از انجام عملیات به منطقه تجمع .

تعریف گشتی : افراد برگزیده ای هستند که از یک یگان برای انجام مأموریتهای شناسائی ، رزمی و کمین برگزیده و اعزام می شوند.اندازه ، سازمان و ساز وبرگ این افراد بستگی به مأموریت گشتی دارد.

اهمیت گشتی : کار گشتی تنها به هوش ، استعداد ، مهارت ، روح تهاجمی و آفندی ، سرعت انتقال ، پذیرش سختی و فداکاری و از جان گذشتگی اعضای آن بستگی دارد و به همین علت است که گشتیها همیشه گرانبهاترین ابزار دست فرماندهان می باشند.این افراد باید با ابتکار و ورزیدگی بتوانند دور از پشتیبانی مستقیم یگان اصلی در منطقه دشمن وظیفه خود را انجام دهند.

مشخصات افراد گشتی : با ایمان باشد ، تجربه نظامی کافی داشته باشد ، قابل اطمینان باشد ، دارای سلامتی روحی و جسمی کامل باشد ، روحیه شهادت طلبی داشته باشد ، ورزیده و چالاک باشد ، دارای قدرت رهبری باشد ، اطلاعات رزمی داشته باشد ، مخابرات – تخریب – امداد – تاکتیکهای سلاح و عبور از موانع را خوب بداند ، با زبان دشمن کامل و یا مقداری آشنائی داشته باشد ، آشنا به قطب نما باشد .

خصوصیات فرمانده گشتی : توکل و ایمان به خدا ، دیدن آموزش کافی و کنترل بر نیرو ، تجربه در امور شناسائی ، قدرت ابتکار عمل ، محبوبیت در بین افراد ، قدرت بدنی کافی ، توجیه کردن نفرات .

وظایف فرمانده گشتی : تقسیم کار ، زمانبندی عملیات ، تعیین اهداف نهائی ، پیش بینی جهت اطلاعات ، توجیه بودن ، جمع بندی و ارائه گزارشات .

سازمان گشتی :  مسئول تیم ،  معاون تیم ،  قطب نما چی ،  قدم شمار ،  دوربین دار.

انواع گشتی :         الف - گشتی شناسائی         ب - گشتی رزمی              ج - گشتی کمین

الف ) وظایف گشتی شناسائی :

1 – جمع آوری اطلاعات از دشمن (تعداد نفرات ، نوع یگان ، نوع تجهیزات و سلاح ، آرایش دشمن )

2 – آشنائی با موانع و مواضع دشمن از نزدیک .

3 – تهیه و شناسائی محورهای وصولی دشمن .

4 – تهیه گزارش و کروکی نسبت به اطلاعات تهیه شده .

5 – راهنمائی نیروهای خط شکن در موقع عملیات.

ب ) وظایف گشتی رزمی :

1 – ضربه زدن به واحدهای پراکنده دشمن .

2 – نفوذ به عمق دشمن بمنظور کار گذاشتن مین روی جاده اصلی و فرعی دشمن .

3 – تضعیف روحیه پرسنل دشمن با اجرای عملیات ایذائی .

4 – نفوذ به عمق دشمن بمنظور انهدام و تخریب پایگاههای فرماندهی (دستگاههای مخابراتی و انبارهای آماد و تدارکاتی ).

ج ) وظایف گشتی کمین :

1 – سد کردن کمینهای دشمن .

2 – سد کردن راه گروه شناسائی دشمن بمنظور ضد شناسائی .

3 – گرفتن اسیر از نیروهای گشتی دشمن بمنظور تخلیه اطلاعاتی .

4 – کمین زدن به نیروهای دشمن سر راه تدارکاتی آنها .

استتار  Camouflage 

تعریف استتار : عبارتست از همرنگ و هم شکل کردن خود ، وسایل و تجهیزات اطراف با محیط ،بطوریکه باعث جلب توجه دشمن نشود.

منظور از استتار : مجموعه اقداماتی است که باعث جلوگیری از کشف محل ما برای دشمن می شود.

چگونه باید استتار کرد ؟

استتار صحیح متکی به دانستن دو مسئله است ( عوامل تشخیص ، اصول استتار ).

الف ) عوامل تشخیص استتار

1 – وضعیت نسبی : اشیاء غالباً نسبت به محیط اطرافشان شناخته می شوند. برای مثال : یک شیئ طویل روی ریل راه آمن معرف وجود قطار است .

2 – شکل Form : اشیاء و مصنوعات ساخت دست بشر دارای اشکال و زوایای منظم و طرح و انحنای خاصی می باشد.در حالیکه پدیده های طبیعی از یک الگو و شکل خاصی تبعیت ننموده و دارای اشکال نا منظم و بی قاعده می باشند.

3 – سایه Shadow : از دید هوایی سایه ها بسیار مشخص و قابل توجه هستند، در عکسهای هوایی عملاً سایه اجسام بهتر از خود شیئ آشکار میگردند.

4 – بافت Texture :یک سطح غیر صاف مانند علفزار ،نور قابل ملاحظه ای را منعکس نمی کند و سایه آن روی خودش می افتد و در نتیجه ،چه در عکس و چه هنگام دیدن ،سیاه به چشم می خورد.اما یک سطح صاف مانند یک فرودگاه و یا پشت بام ،نور زیادی را در عکس به چشم برمیگرداند و حتی جاهای رنگی آن نسبت به زمینهای مجاور نور بیشتری خواهند داد و یا به اصطلاح براق دیده می شوند.

5 – رنگ Color : رنگهای متفاوت در یک فاصله نزدیک موجب تشخیص اشیاء می گردد و همچنین دارای سایه های مختلف بوده و در میزان جلب توجه ، هر کدام اثری مربوط به خود دارند.

6 – حرکت Movment : منطقه مورد رؤیت پائین توسط دیده بان هوایی ، به اندازه ای وسیع و بزرگ است که اشیاء کوچک در آن گم می شوند و توجه بیننده را به خود جلب نمی کنند.ولی چنانچه شیئ حرکت کند فوراً چشمها را متوجه خود می سازد.همین اصول مشابه در خصوص دیده بان زمینی نیز صادق می باشد.

7 – درخشش Shine : یکی از روشهای خاص آشکار سازی جهت دیده بانی ، درخشش است.درخشش ،یک برق زدن و انعکاس نور از یک سطح صاف می باشد.

ب ) اصول استتار

1 – انتخاب محل : مواضع باید به گونه ای انتخاب شوند که در آنها افراد ، وسایل و فعالیتها تا حد امکان از دید دشمن دور بمانند.تجربه نشان داده که انتخاب صحیح محل ،اغلب اشکالات اختفا را از بین برده است و در انتخاب محل سه عامل باید در نظر گرفت ( مأموریت ، پراکندگی ، شکل عوارض و محیط )

مأموریت Mission ) مأموریت شرط اصلی است ،ممکن است موضعی از نظر اختفا کاملاً مناسب باشد ولی اگر نتوان مأموریت را از آنجا انجام داد ، آن موضع بی ارزش خواهد بود .

پراکندگی و تفرقه Dispertion ) در انتخاب موضع باید پراکندگی لازم یگان را در نظر گرفت .لازمه رعایت این عامل اندازه و مساحت مورد نیاز یک موضع یا محل استقرار را تعیین و دیکته می نماید.

شکل عوارض و محیط Terrain Pattern ) هر عارضه و محیطی ،شکل و ساختار خاصی دارد که آن را از سایر محیطها متمایز می سازد و بنابراین هر گونه تغییر شکل در محیط ، نشان دهنده نوعی فعالیت و حضور نیروی انسانی در آنجا می باشد.شکل عوارض و محیط به چهار دسته (روستایی ، شهری ، جنگلی ، کویری ) تقسیم می شوند.

2 – انضباط استتار : انضباط استتار اجتناب از کارهایی است که ظاهر طبیعی یک منطقه را تغییر داده یا موقعیت عده ها و تجهیزات را بدون اینکه حتی دیده شوند برای دشمن آشکار می سازد که عبارتند از :

الف – اگر حتی یک سرباز از قوانین استتار ، در خصوص عدم ایجاد صدا و یا مخفی ماندن و حرکت ننمودن ، تخلف و سرپیچی نماید ، کلیه کوششهای گروهی واحد نظامی با شکست مواجه خواهد شد.

ب – بدون شک هر گونه بی توجهی و اهمال کاری موجب آشکار و کشف شدن محل و موقعیت شما توسط دشمن میگردد.

پ – رعایت سکوت رادیویی و راداری .

ت – جای رد چرخ خودروها ، ریختن زباله و مواد زاید غذایی ، قوطیهای خالی کمپوت و کنسرو و مهمات و بطریها در اطراف موضع ، از موارد شاخص و نشانگر فعالیت نظامی میباشد.

ث – خودروهای جدیدالورود باید از مسیر جاده ای و خطوط موجود محیطی عبور و رفت و آمد نماید.

ج – در هنگام شب ، پنجره ها ، روزنه ها ، دربهای ورودی ساختمان و چادر و یا هر روزنه و منفذی که موجب خروج نور گردد باید بوسیله پرده ،پوشانده شود.

چ – از استعمال سیگار در شب جداً خودداری شود.

3 - ساختمان استتار : هنگامیکه زمین و شکل طبیعی آن طوری است که در آن اختفا ممکن نیست ، استتار مصنوعی ایجاد می شود.برای اینکار از مواد و وسایل طبیعی و مصنوعی میتوان استفاده نمود و افراد و فعالیتها را باید با محیط اطرافشان همرنگ کرد .در ایجاد استتار ،وسایل طبیعی بر وسایل مصنوعی برتری دارند زیرا آنها طبیعی بودن را در همرنگی بهتر بوجود می آورند.بدیهی است چنانچه از وسایل مصنوعی استفاده شود تا حد امکان باید همرنگ با محیط اطراف باشد.سه روش اساسی برای استتار کردن وسایل و فعالیتها وجود دارد که عبارتند از :

روشهای استتار

الف – مخفی نمودن Hiding

ب – همگون سازی Blending

پ – شبیه سازی (بدل سازی) Disguising

قواعد استتار

1 – از تمام حفاظتهای موجود باید استفاده شود.

2 – شکل و سایه و بافت و رنگ اشیائ را باید برهم زد.

3 – تهیه مواضع باید از ابتدا تا پایان کار همراه با استتار باشد.

4 – استتار بیش از حد موجب کشف مواضع می شود .

5 – انضباط استتار را باید همیشه رعایت نمود.

6 – در پایان استتار باید آنرا از دید دشمن بازدید نمود.

7 – در موقع بکارگیری اشیاء طبیعی در استتار ، باید به رنگ آنها با توجه به محیط اطراف دقت نمود.

موارد استتار

1 – استتار انفرادی

2 – استتار اردوگاه

3 – استتار ادوات

4 – استتار خط مقدم

اختفا Concealment

تعریف اختفا : مخفی کردن خود و تجهیزات از دید دشمن را اختفا گوین و بر دو نوع است .

الف ) اختفای طبیعی : معمولاً اشیاء مجاور مانند بوته ها ، علفها ، کنده درختها بوجود آمده اند و نیازی به تغییر دادن در آنها برای استفاده ، نمی باشد.

ب ) اختفای مصنوعی : اختفای مصنوعی را باید از اجسامی مانند تور ، علف ، برگ ،پارچه و غیره فراهم نمود .بدیهی است در هر نوع اختفا باید اثرات تغییر فصل را در نظر داشت.

تذکر : باید دانست که اختفا فقط افراد و وسایل را در برابر دید دشمن حفظ می کند.

قواعد اختفا

1 – از حرکت بیهوده دوری کنید.

2 – از تمام وسایل اختفا استفاده کنید.

3 – در هنگام دیده بانی در پائین قرار بگیرید.

4 – اشیائ براق را نمایان نکنید.

5 – از خط افق دوری کنید.

6 – خطوط تنظیم پیرامون اشیاء را بهم بزنید.

7 – سکوت را رعایت کنید .

عوامل تشخیص اختفا

الف ) صدا

ب ) نور

ج ) حرکت

پوشش Cover

تعریف پوشش : حائلی که سرباز را در برابر آتش دشمن حفظ می کند که بر دو نوع است.

الف ) پوشش طبیعی : گودالها ، جویها ، ضد شیبها

ب ) پوشش مصنوعی : چاله ها ، سنگر ها ، دیوارها که افراد و وسایل را در برابر آتش تیر کشنده دشمن و تا اندازه ای آتشهای با تیر منحنی و اثرات هسته ای محافظت می کنند.